پایگاه خبری آسان تکنولوژی | در کتاب هنر شفاف اندیشیدن تالیف رالف دوبلی آمده است:
“وقتی مردم به‌دنبال اعداد بالاترند، تاس را تا می‌توانند محکم می‌اندازند، ولی اگر یک عدد کوچک بخواهند، این کارِ پرتاب تاس را با احتیاط انجام می‌دهند؛ طرفداران فوتبال هم فکر می‌کنند می‌توانند با حرکات دست و صورت در مقابل تلویزیون، نتیجه یک مسابقه را تغییر دهند که طبیعتا این کار به همان اندازه بی‌معناست؛ متاسفانه آنها در داشتن این توهم، با کسانی که به‌دنبال اثرگذاری بر جهان با ارسال افکار “صحیح” (ارتعاشات، انرژی مثبت، کارما، تلقین و …) هستند، مشترکند.”
تحلیل
یکی از مسائلی که در بحث تصمیم‌گیری مطرح است، این است که آیا فرد، دخالتی در تصمیمی دارد یا نه؛ به‌عنوان مثال، آیا واقعا نحوه پرتاب تاس و وسواس در پرتاب آن، روی عددی که می‌آید، موثر است؟ آیا ضربه زدن به کیس کامپیوتر، موجب رفع هنگی سیستم و بهبود عملکرد آن می‌شود؟ آیا لمس محکم‌تر صفحه تاچ موبایل، باعث انجام سریع‌تر کار مربوطه می‌شود؟ یا مثلا اینکه شخص در هنگام تماشای یک مسابقه فوتبال یا یک رویداد ورزشی، به خودش تلقین کند که تیم یا ورزشکار محبوبش پیروز می‌شود، آیا خواسته وی در موفقیت شخص یا تیم مربوطه اثرگذار است؟ آیا مثلا وقتی مهاجم با گلر حریف در موقعیت تک به تک قرار می‌گیرد، اگر بیننده بگوید برو، بزن، گلش کن و …، چنین چیزی روی عملکرد بازیکن تاثیر دارد؟
ما تحت‌تاثیر هیجانات هستیم و در بسیاری از مواقع افراد بر اساس عواطف و احساسات، هیجانات، تعصب، هواداری و مواردی از این دست، در تلاشند تا نظر خود را به کرسی بنشانند، که نظر آنها الزاما منطقی و معقول هم نیست و در خیلی از مواقع، تاثیر چندانی هم در خروجی کار ندارند، زیرا جزو ورودی‌ها یا عملگرهای آن مورد، محسوب نمی‌شوند؛ برای تاثیرگذاری در هر چیزی، باید یکی از ورودی‌های آن تحت اِعمال سیگنال، عدد، دیتا و یا هر مورد مربوطه باشد.
توهم کنترل، تمایل به این است که باور کنیم بر چیزی اراده داریم که در عمل اصلا تحت اختیار ما نیست. همان‌طوری که ما روی بسیاری از اتفاقات و رخدادها می‌توانیم به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم اثرگذار باشیم، روی خیلی از وقایع هم تاثیر آن‌چنانی نداریم؛ در خصوص موارد زیادی نیاز به اندیشیدن داریم که یکی از آنها همین مبحث توهم کنترل روی اتفاقات خارج از اختیارمان است؛ هر چیزی که اتفاق می‌افتد، هر خروجی‌ای که حاصل می‌شود، بر اثر ورودی‌هایی است که به سیستم آن داده شده‌اند، که بر اساس قانون یا تابع موجود در آن سیستم، خروجی‌های مربوطه حاصل شده است.
نگارنده: علیرضا محمودی فرد – سردبیر رسانه کلام ماندگار
- نویسنده : علیرضا محمودی فرد
