به گزارش فرا اقتصاد بین الملل به نقل از کلام قلم، اهمیت کسب و کار، بر کسی پوشیده نیست؛ در این زمانه، کسب و کارهای آنلاین، رونق زیادی یافته‌اند؛ لذا اینجانب علیرضا محمودی فرد، سردبیر رسانه کلام قلم، با همکاری خانم دکتر ملیکا ملک آرا در خدمت یکی از اساتید این مبحث بوده و تصمیم گرفته شد با ایشان گفتگویی اختصاصی داشته باشیم؛ ما با سرکار خانم دکتر آسیه ناظمی به گفتگو پرداخته‌ایم؛ ایشان رئیس کمیته تخصصی کسب و کارهای آنلاین در انجمن مدیریت کسب و کار ایران هستند؛ مخاطبان محترم و گرامی را به مطالعه‌ی متن این مصاحبه، دعوت می‌کنیم.
محمودی فرد: خانم دکتر، به‌عنوان سوال اول، لطفا خودتان را معرفی نموده و از سوابق و تجاربتان بفرمایید.
ناظمی: به نام خدا. عرض سلام و احترام خدمت شما و همه مخاطبان فرهیخته این گفتگو.
بنده آسیه ناظمی هستم. دکتری تخصصی رشته مدیریت بازرگانی گرایش مدیریت بازاریابی از دانشگاه الزهرا(س)، حدود ۱۶ سال هست که افتخار تدریس در دانشگاهها و سازمان‌های دولتی و خصوصی را دارم. همزمان با تدریس، حدود ۷ سال هست که مدیریت کسب‌وکار شخصی خودم را در حوزه‌های آموزش سازمانی، آنلاین‌سازی ودیجیتال مارکتینگ انواع کسب‌وکارها در حوزه‌های سلامتی، تولیدی، صنعتی و خدماتی را به عهده دارم.
محمودی فرد: به نظر شما، مهمترین مزایا و معایبِ کسب و کارهای آنلاین در شرایط فعلی ایران چیست؟
ناظمی: در شرایط فعلی با توجه به رقابت بیش از پیش کسب‌وکارها در حوزه‌های متفاوت، و فراگیر شدن این کسب‌وکارها در انواع کانال‌های آفلاین و آنلاین، چاره‌ای جز همراه شدن با دنیای دیجیتال نیست. مزایای این موضوع که تقریبا بر کسی پوشیده نیست. فرقی نمی‌کند کسب‌وکار کوچکی داشته باشید یا یک هلدینگ یا یک برند معروف! همه آنها نیاز به دیده شدن، یادآوری شدن، ایجاد روابط بیشتر و مؤثرتر دارند. می‌توان گفت از مهمترین مزایای آنلاین بودن، ایجاد اعتماد بیشتر، سهولت دسترسی و دستیابی به بازارهای گسترده‌تر است.
از جمله معایب کسب‌وکارهای آنلاین هم محدودیت‌های فضای مجازی و گاهی عدم اعتماد به امنیت اطلاعات و حفظ حریم خصوصی افراد در این فضا است.
محمودی فرد: خانم دکتر ناظمی، مهمترین چالش سرمایه‌گذاران در حیطه کسب و کارهای آنلاین چیست؟
ناظمی: از مهمترین چالش‌های سرمایه‌گذاران، می‌توان ضعف بستر اینترنت، وجود موانع قانونی، دریافت مجوزهای لازم و چگونگی حمایت‌های موجود در بحث حکمرانی دیجیتال را نام برد. همچنین یک چالش مهم پیش‌روی سرمایه‌گذاران، کمبود نیروهای متخصص فناوری اطلاعات به دلیل افزایش مهاجرت این نیروها است.
محمودی فرد: خانم دکتر، نقش کسب و کارهای آنلاین در اقتصاد کلان چقدر پررنگ است؟
ناظمی: خب مشخصا اخیرا بسیار پررنگ‌تر از قبل شده است. مخصوصا در مقایسه با ۱۰ سال گذشته، سبک زندگی افراد عوض شده‌است، از نوع مصرف و چرخه عمر محصول گرفته تا شیوه خرید افراد، همگی تغییر کرده‌است. قیمت‌ها نسبت به گذشته بسیار رقابتی‌تر شده و امکان مقایسه حرفه‌ای محصولات برای افراد فراهم شده است. شاید از همه مهمتر توسعه کسب‌وکارهای آنلاین منجر به اشتغالزایی جوامع متعددی در جامعه شده است. در اینجا قابل ذکر است که مطابق با آخرین آمار ارائه شده توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مجموع مشترکان اینترنت ثابت و سیار در کشور بیش از ۱۱۳ میلیون (ضریب نفوذ ۱۳۴ درصد) اعلام شده‌است. تا جایی که بسیاری از کسب‌وکارهای روستایی هم از فضای آنلاین برای معرفی یا فروش محصولات خود استفاده می‌کنند. بنابراین بدیهی است که کسب‌وکارهای آنلاین نقش پررنگی در اقتصاد کلان بازی می‌کنند اما همچنان می‌توان اذعان کرد که هنوز سهم لازم را در اقتصاد کلان به دلایلی چون رویه تک محصولی بودن اقتصاد کشور و عدم سیاست‌گذاری‌های طولانی‌مدت برای توسعه کسب‌وکارهای آنلاین از نظر کمی و کیفی، وجود ندارد.
محمودی فرد: به نظرتان، پیامد سیاست‌گذاری‌های اقتصاد دیجیتال بر کسب‌وکارهای آنلاین چیست؟
ناظمی: پیامد سیاست‌گذاری‌های اقتصاد دیجیتال بر کسب‌وکارهای آنلاین در وهله اول، تسهیل کردن کسب‌و کارهای دیجیتالی و به رسمیت شمردن آنها است. قابل ذکر است شیوه سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری در این نوع کسب‌وکارها نسبت به کسب‌وکارهای سنتی متفاوت است چون ماهیت کسب‌وکارهای آنلاین پویایی و به‌روز بودن را می‌طلبد و ممکن است در دوره‌های زمانی بسیار کوتاه نیاز به بازبینی مجدد وجود داشته باشد. همچنین، از دیگر پیامدهای سیاست‌گذاری‌های اقتصاد دیجیتال، زمینه‌سازی برای حضور بیشتر سندیکاها و اصناف دیجیتال در عرصه‌های سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری و برنامه‌ریزی است.
محمودی فرد: از نظر شما، به‌جز مشکلات اینترنتی و فیلترینگ، چه مانعی باعث عدم گسترش معنی‌دار کسب و کارهای آنلاین در ایران نسبت به سایر کشورها شده است؟
ناظمی: به‌جز مشکلات اینترنتی و فیلترینگ، وجود تحریم‌ها به دلیل عدم وجود سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین وجود انحصار در بعضی کسب‌وکارها باعث شده تا آنچنان رشد معنی‌دار و موردانتظار دیده نشود اما بر کسی پوشیده نیست که طی چند سال گذشته اشتغالزایی‌های بسیاری از طریق ایجاد کسب‌وکارهای آنلاین حتی در دورافتاده‌ترین مناطق ایران با کمترین امکانات ایجاد شده است.
محمودی فرد: توصیه شما به صاحبین کسب و کارهای آنلاین یا افرادی که مایل به ورود در این حوزه هستند، چیست؟
ناظمی: پیش از ورود به این بازار، ابتدا دانش کافی را در این مسیر پیدا کنند. از مشاوران و راهبران خبره کمک بگیرند. چراکه در کشور ما نرخ شکست و تعطیلی کسب‌وکارهای نوپای آنلاین همانند نرخ جهانی آن، بسیار بالا است. راه‌اندازی یک کسب‌وکار آنلاین با استفاده از لنز کسب‌وکار سنتی، موفقیت‌آمیز نخواهد بود؛ چرا که هم از نظر فنی و هم از نظر دیدگاه راهبردی و مدیریتی دنیای دیگر و نیازمند سازوکار و بسترسازی دیگری است.
محمودی فرد: خانم دکتر، ضمن تشکر و قدردانی از شما به‌جهت اینکه زمان گران‌مایه خود را در اختیار رسانه کلام قلم و مخاطبان مصاحبه قرار دادید، در پایان، اگر فرمایش یا نکته‌ای با مخاطبین این گفتگو دارید، با افتخار پذیرا و شنوا خواهیم بود.
ناظمی: ممنون از شما و انجمن علمی مدیریت کسب‌وکار ایران برای ایجاد این فرصت و اینکه به این موضوع مهم پرداختید. کلام آخر اینکه ایجاد و مدیریت کسب‌وکارهای آنلاین قوانین و گاهی پروتکل‌های نانوشته خودش را دارد که یکی از مهمترین آنها داشتن صبر و استمرار برای کسب نتیجه موردنظر است.
